Thăm khu chung cư mới HH3 và HH4 phường Đổng Quốc Bình: SỰ THẬT THUYẾT PHỤC (Tiếp theo và hết)

 Kỳ 2: Làm rõ nội hàm cái mới - Những điều nhìn thấy ở HH3, HH4

CPĐ - Sau khi gặp gỡ nhân dân, chúng tôi thấy vui nhiều, nhưng vẫn còn nét băn khoăn: Bởi lẽ, vẫn cần có những luận cứ tổng thể, toàn cảnh để nguời dân chung cư và cộng đồng dân nhiều nơi không hoang mang; các nhà lãnh đạo, quản lý và doanh nghiệp tâm huyết liên quan không bị phân tán hành động…  Vì ở đâu đó trên mạng, trong thông tin báo chí, vẫn còn những thông tin chưa rõ ràng, chuẩn mực chung quanh việc xây chung cư mới ở Hải Phòng. Hy vọng số thông tin sau đây được tổng hợp từ tư liệu của một số cơ quan chuyên môn và từ nhiều đồng nghiệp báo chí trong nước - sẽ góp phần làm minh bạch, đầy đủ và chuẩn xác hơn về việc tiên phong trong cải tạo, xây mới chung cư cũ tại thành phố Hải Phòng.

Thực trạng và áp lực

         Áp lực nặng trĩu - Đó là tâm trạng không chỉ của người dân chung cư ở Hải Phòng, mà còn ở nhiều miền đất nước, nhất là ở các đô thị lớn. Bởi lẽ, theo số liệu thống kê của các nhà quản lý đô thị, các chuyên gia ngành Xây dựng Việt Nam, thì tại các đô thị trong cả nước ta hiện có khoảng trên 2.500 nhà chung cư cũ, tương đương khoảng trên 3 triệu m² sàn được xây dựng từ trước năm 1994, với hơn 100.000 hộ dân sinh sống. Địa phương nhiều nhất là Hà Nội với hơn 1.500 nhà, thứ 2 là thành phố Hồ Chí Minh với hơn 500 nhà và Hải Phòng là địa phương đứng thứ 3 cả nước về số lượng nhà chung cư cũ với 205 nhà.

       Các chung cư cũ ở Hải Phòng nằm phân tán trên địa bàn 06 quận với tổng diện tích sàn khoảng 286.200 m². Đây hiện là nơi sinh sống của khoảng gần 7.400 hộ dân. Đa phần các hộ dân sinh sống trong các chung cư cũ là các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn, nhiều gia đình thuộc đối tượng người có công và bảo trợ xã hội.

       Các chung cư cũ trên được xây dựng chủ yếu từ những năm 1960 đến 1990 nhằm phục vụ nhu cầu của người dân cũng như đáp ứng tốc độ đô thị hóa và tái thiết xây dựng sau chiến tranh, diện tích bình quân đầu người chỉ đạt khoảng 8,7 m²/người thấp hơn rất nhiều so với chỉ tiêu diện tích nhà ở bình quân toàn thành phố (20 m²/người).

Sau nhiều năm sử dụng, do sự gia tăng dân số cùng với ý thức của người dân và những bất cập trong công tác quản lý dẫn đến quy hoạch, kiến trúc và chất lượng công trình nhà ở các khu chung cư cũ đã bị biến dạng và xuống cấp nghiêm trọng; tình trạng lấn chiếm, cơi nới tại các chung cư cũ diễn ra khá phổ biến làm ảnh hướng lớn tới sự bền vững kết cấu, tuổi thọ công trình, cũng như không đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy khi có sự cố xảy ra.

Hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho các chung cư cũ đều đã xuống cấp, hư hỏng. Hạ tầng xã hội không được đầu tư đúng mức nên hầu hết bị quá tải, không đáp ứng được nhu cầu sử dụng của người dân. Điều này không chỉ đe đọa đến sự an toàn của cư dân trong các chung cư này mà còn kéo theo rất nhiều hệ lụy về cảnh quan đô thị, gây sức ép rất lớn lên hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội tại khu vực đô thị của thành phố.

       Trước thực trạng trên, thành phố đã chỉ đạo Sở Xây dựng tổ chức đánh giá chất lượng các nhà chung cư cũ. Theo kết quả rà soát chất lượng, trong 205 chung cư trên địa bàn thành phố chỉ có 27 chung cư cũ có thể duy trì để sửa chữa nâng cấp, 178 nhà loại D, xuống cấp nghiêm trọng, có nguy cơ sập đổ cao, cần phá dỡ để xây dựng lại do không đảm bảo an toàn để tiếp tục sử dụng.

Do đó việc xây dựng lại các chung cư cũ đã xuống cấp, nguy hiểm trên địa bàn thành phố nhằm bảo đảm điều kiện sống an toàn cho người dân đồng thời cải tạo, chỉnh trang lại bộ mặt đô thị là hết sức cần thiết.

Chủ trương của thành phố:

Trên cơ sở kết quả đánh giá của Sở Xây dựng, thành phố đã lập kế hoạch cải tạo, xây dựng lại các chung cư cũ, trong đó sẽ phá dỡ 178 chung cư xuống cấp (7.034 hộ dân) để xây lại 18 tòa nhà chung cư mới cao từ 05 đến 29 tầng với tổng số 7.482 căn hộ; 27 chung cư với 1.040 căn hộ được giữ lại để cải tạo, sửa chữa, nâng cấp. Diện tích đất sau khi phá dỡ các chung cư cũ để xây dựng các chung cư mới còn lại sẽ được sử dụng làm vườn hoa, công viên và các công trình công cộng phục vụ cộng đồng.

       Để thực hiện được kế hoạch trên cần phải có nguồn lực đầu tư rất lớn, (khoảng hơn 10.000 tỷ đồng), nếu chỉ thực hiện bằng hình thức nhà nước trực tiếp đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách sẽ là một gánh nặng lớn trong khi nguồn lực của thành phố có hạn, cần phải tập trung đầu tư cho các dự án, công trình trọng điểm để phát triển kinh tế- xã hội.

       Trước tình hình đó, Thường trực Thành ủy đã có văn bản số 1142-CV/VPTU ngày 14/11/2016 đồng ý về chủ trương cho phép triển khai các dự án này theo hình thức Xây dựng - Chuyển giao (BT); Ban Thường vụ Thành ủy đã có văn bản số 255-TB/TU ngày 29/9/2017 đồng ý chủ trương xây dựng 4 tòa chung cư mới tại Đổng Quốc Bình, 03 nhà chung cư mới tại Vạn Mỹ theo hình thức BT; Hội đồng nhân dân thành phố đã thông qua Nghị quyết số 33/NQ-HĐND ngày 08/12/2017 về nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh thành phố năm 2018, trong đó xác định các dự án đầu tư xây dựng lại các chung cư cũ là dự án trọng điểm của thành phố.

        Như vậy, thành phố đã thực hiện các quyết định theo đúng thẩm quyền và trình tự ban hành văn bản theo đúng luật định.

       Việc tổ chức lựa chọn hình thức đầu tư và nhà đầu tư:

       Việc lựa chọn đầu tư theo hình thức BT là chủ trương đúng đắn để
thực hiện cải tạo các chung cư cũ. Trong đó, ngân sách thành phố chi trả bồi thường, hỗ trợ di chuyển, bố trí tạm cư, tái định cư; vốn của nhà đầu tư thực hiện đầu tư xây dựng công trình theo hình thức BT. Việc lựa chọn hình thức đầu tư này đã giảm được gánh nặng về nguồn vốn đầu tư cho ngân sách thành phố.

       Các dự án trên đều được thành phố Hải Phòng thực hiện theo đúng trình tự quy định của pháp luật đối với Dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư - Hợp đồng xây dựng chuyển giao BT.

       Các dự án đều được công bố công khai và tổ chức đấu thầu rộng rãi để lựa chọn Nhà đầu tư theo đúng quy định pháp luật về Đấu thầu, đảm bảo công bằng và minh bạch, không có móc ngoặc, không có trục lợi, không có việc ưu ái cho bất cứ nhà đầu tư nào.

      Điều khác thường từ một cơ quan báo

      Tuy nhiên, bất ngờ, trong dư luận có thông tin cho rằng có một chủ đầu tư được TP Hải Phòng “ưu ái” đầu tư một loạt dự án (BT) đổi đất lấy hạ tầng tại Hải Phòng…

        Để góp phần làm rõ việc này, Báo Công an Nhân dân ngày 3-9- 2020, có đăng bài trên mạng điện tử của bản báo, trong đó nêu thông tin: Đại diện Công ty Hoàng Huy cho biết tại lễ khởi công công trình chung cư HH1 và HH2, đến nay tổng vốn đầu tư các dự án cải tạo chung cư cũ tại Hải Phòng mà Hoàng Huy đang thực hiện khoảng 3.000 tỷ đồng. Bao gồm Dự án cải tạo chung cư cũ, xuống cấp, nguy hiểm trên địa bàn TP Hải Phòng - Công trình Goldenland 5, xây dựng chung cư HH1, HH2 HH3 và HH4, phường Đồng Quốc Bình và Dự án đầu tư cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ U1, U2, U3 Lê Lợi.

        Cụ thể, công trình xây dưng chung cư HH1 và HH2 được khởi công xây dựng vào tháng 3-2019,  có tổng mức đầu tư 1.200 tỷ đồng, quy mô chiều cao 29 tầng với trên 1 nghìn căn hộ. Đây là công trình thuộc Dự án cải tạo chung cư cũ xuống cấp nguy hiểm ­- Công trình Goldenland 5 của TP Hải Phòng, dự kiến sẽ hoàn thành vào đầu năm 2021.

      Trước đó, từ tháng 3-2018, cũng thuộc Dự án trên, Công ty Hoàng Huy đã xây dựng 2 tòa chung cư tương tự là HH3 và HH4, có tổng mức đầu tư gần 1.500 tỷ đồng. Khi cả 4 tòa chung cư mới này hoàn thành, các hộ gia đình chuyển về đây sinh sống, TP Hải Phòng sẽ dỡ bỏ hoàn toàn các chung cư cũ còn lại.

       Theo đó Công ty Hoàng Huy khẳng định, với trách nhiệm là một doanh nghiệp trên địa bàn sẽ chung tay góp sức góp phần thay đổi diện mạo TP Hải Phòng để xứng đáng là Đô thị loại 1 văn minh, hiện đại.

       Tuy vậy, ngày 28/6, ông Phùng Văn Thanh, Giám đốc Sở Xây dựng Hải Phòng xác nhận với  PV Báo Công an nhân dân về việc Công ty Cổ phần Đầu tư tài chính Hoàng Huy (Hoàng Huy) có công văn đề xuất tạm dừng thi công công trình chung cư HH1 và HH2 phường Đổng Quốc Bình, quận Ngô Quyền.

       Mặc dù công trình đến nay đã hoàn thành xây dựng phần ngầm và móng nhà, là công đoạn khó khăn nhất, trị giá ước tính 200 tỷ đồng. Quyết định này được đưa ra khi ngay sau khi dư luận cho rằng Công ty Hoàng Huy được TP Hải Phòng “ưu ái” đầu tư một loạt dự án đổi hàng trăm ha đất ở những vị trí đắc địa.

      Mặc dù từ chối trả lời báo chí, nhưng ghi nhận tại cuộc họp do Sở Xây dựng chủ trì với các sở, ngành liên quan, đại diện Công ty Hoàng Huy trình bày lý do xin dừng thi công. Trong đó, một phần là do có luồng thông tin phản ánh không khách quan, gây sự hiểu lầm nghiêm trọng liên quan lãnh đạo TP Hải Phòng và Công ty Hoàng Huy trong việc thực hiện cơ chế BT xây dựng nhà ở xã hội.

      Đại diện Công ty Hoàng Huy cho biết thêm, không chỉ đã gây áp lực rất lớn lên lãnh đạo và cán bộ công nhân viên, mà những thông tin không có căn cứ trên đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín, hình ảnh của Hoàng Huy đối với các đối tác, các nhà đầu tư góp vốn, bao gồm cả các nhà đầu tư nước ngoài…

      Lý do nữa được Công ty Hoàng Huy đưa ra là đến nay đối với 2 tòa chung cư HH3 và HH4, trong đó tòa HH4 đã hoàn thành bàn giao, còn HH3 chuẩn bị bàn giao, nhưng TP Hải Phòng mới hoàn thành thanh toán được 1 lô đất là nhà máy đóng tàu Sông Cấm cũ, có diện tích 5,1ha, tại địa chỉ đường Chi Lăng, phường Thượng Lý, quận Hồng Bàng. Giá trị lô đất trên là 194,4 tỷ đồng, chỉ tương đương khoảng 12% giá trị hợp đồng. “Việc chậm trễ thanh toán cho Nhà đầu tư đang gây ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty” - đại diện Công ty Hoàng Huy trình bày.

     Sau khi đưa ra những lý do tạm dừng thi công công trình nghìn tỷ, Công ty Hoàng Huy đưa ra điều kiện, nếu TP Hải Phòng thanh toán xong đất BT theo đúng các điều khoản của hợp đồng đã ký thì nhà đầu tư cam kết sẽ tiếp tục thực hiện Dự án. Còn trong trường hợp TP Hải Phòng lựa chọn một nhà đầu tư khác thay thế tiếp quản thực hiện dự án, Công ty Hoàng Huy cũng sẽ sẵn sàng bàn giao hồ sơ tài liệu và tài sản công trình nhà HH1, HH2 sau khi nhận đủ số vốn đã bỏ ra.

      Trao đổi với Phóng viên Báo Công an nhân dân, ông Phùng Văn Thanh, Giám đốc Sở Xây dựng Hải Phòng cho biết, Sở Xây dựng được UBND TP Hải Phòng giao nhiệm vụ chủ trì cùng các sở, ngành liên quan xem xét đề xuất của Công ty Hoàng Huy. Sau khi nghe trình bày của Công ty Hoàng Huy, đại diện các sở, ngành liên quan đều thống nhất nội dung đề xuất lên UBND TP Hải Phòng, làm thế nào để đảm bảo hài hòa quyền lợi của doanh nghiệp cũng như chủ trương lớn của TP Hải Phòng trong việc xóa bỏ nhà chung cư cũ nát, nguy hiểm, xuống cấp.

     Trước tình hình trên, Sở Thông tin truyền thông Hải Phòng, với chức năng, nhiệm vụ của mình đã có công văn nêu rõ : "Trong khoảng thời gian rất ngắn, Báo Thanh niên đã liên tục đăng tải các bài viết thông tin sai sự thật về việc triển khai các dự án xây dựng chung cư mới thay thế chung cư cũ theo hình thức BT trên địa bàn thành phố (đăng tải 13 bài, đặc biệt có ngày đăng 4 bài). Xác định nội dung vụ việc có tính chất rất nghiêm trọng, thông tin sai sự thật, có chủ đích, động cơ không mang tính xây dựng, thực thiện chức năng nhiệm vụ được giao". Tiếp đó, Sở Thông tin và Truyền thông Hải Phòng đã chủ động, khẩn trương phối hợp với các cơ quan chức năng thành phố xác minh nội dung thông tin và báo cáo cung cấp tư liệu, làm việc trực tiếp với Cục Báo chí (ngày 01/07/2020 và ngày 28/8/2020) đã xác định hành vi thông tin sai sự thật tại các bài viết trên với 07 nhóm vấn đề và 42 nội dung thông tin sai sự thật.

       Sở khẳng định: Những thông tin sai sự thật trong các bài báo của Báo Thanh niên đăng tải trong thời gian vừa qua ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng đến việc triển khai chủ trương của Chính phủ, hình ảnh và thu hút đầu tư của thành phố, làm nản lòng nhà đầu tư; suy giảm niềm tin của người dân vào sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp chính quyền thành phố; tiềm ẩn nguy cơ khiếu kiện phức tạp, đông người và ảnh hưởng đến an ninh, tư tưởng trước thềm Đại hội Đảng bộ Hải Phòng lần thứ XVI, hướng tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.

       Như vậy là, cái mới ra đời đã gặp chông gai. Đã có kẻ cố tình "rải đinh" cản trở bước tiến của thành phố trong việc đang tập trung đi đầu giải quyết một ách tắc kéo dài trong vài ba chục năm của toàn quốc mà chưa tìm ra cách tháo gỡ hiệu quả.

       Đáng buồn hơn, là trước phản ứng mạnh của dư luận, sau đó không lâu, dù đã tung cả trận tập kích ồ ạt như vậy, Báo Thanh Niên lại tỉnh queo đăng dăm ba lời cải chính, xin lỗi hời hợt, mặc dù đã phải thừa nhận khi thông tin “Hải Phòng dùng 99 ha 'đất vàng' trả cho nhà đầu tư cải tạo 2 tòa chung cư cũ” của bản báo là..." sai sự thật!?".

       Đây thật là hành vi vô trách nhiệm, xúc phạm danh dự tổ chức và công dân, vi phạm đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội của người làm báo cách mạng!, Dư luận đề nghị cơ quan quản lý Nhà nước, cơ quan chủ quản và Báo Thanh niên  làm rõ  hơn nữa vụ việc  đáng khiển trách này và trước hết tự xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân vi phạm Luật pháp.

       Tuy nhiên, theo tin mới nhận được, vừa qua, cơ quan chức năng của Bộ Thông tin, truyền thông, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Công an, Hội Nhà báo Việt Nam đã tăng cường phối hợp trong công tác chỉ đạo, định hướng, rà soát, kiểm tra, xử lý nghiêm minh các vi phạm trong lĩnh vực báo chí. Cơ quan chức năng của Bộ TT-TT đã ban hành 4 quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi thông tin sai sự thật của 4 cơ quan báo chí. Trong đó Báo Thanh niên thông tin sai sự thật trong loạt bài viết đăng tháng 5-2020 về một số dự án đầu tư xây dựng theo hình thức BT tại thành phố Hải Phòng, bị phạt tiền 45 triệu đồng.

       Dư luận cho rằng, loạt bài đăng dồn dập trên Báo Thanh niên, trong đó  có nhiều thông tin sai- dù sau này có đăng lời cải chính và xin lỗi thành phố Hải Phòng, song đã gây tác hại lớn về nhiều mặt cho Hải Phòng, làm cho doanh nghiệp đang đầu tư dở khu chung cư cũ tại Hải Phòng phải dừng hoạt động, khiến cho hàng nghìn hộ dân ở đây phải kéo dài thời gian tạm lánh chờ đợi công trình xây dang dở, đã gây thêm nhiều khó khăn cho người dân... Do vậy, dư luận nhân dân Hải Phòng hoan nghênh các cơ quan chức năng đã sớm thực thi quyền lực được giao, Tuy nhiên không ít người cho rằng mức độ phạt như vậy là còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe, phòng ngừa; cũng chưa tương xứng với số tiền thiệt hại do báo gây ra cho Hải Phòng khi công việc bị đình đốn; Hơn nữa, không chỉ phạt tiền là xong,  mà đương sự cần được làm rõ động cơ, mục đích việc cấp tập đăng loạt bài phê phán sai; đồng thời làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm gây ra sai sót rất khó hiểu này của phóng viên và những người liên quan đối với một sự việc tiên phong đi đầu gỡ khó một việc ách tắc mang tầm vĩ mô trong nhiều đô thị lớn của cả nước./.